De vicus Catulium

Het hoogtepunt van de vicus Catualium viel in de periode 200 tot 400 n. Chr..
Waarom groeide Heel in die Romeinse tijd uit tot een plaats die, als één van de weinigen, een vermelding kreeg op de Romeinse wegenkaart?

Vicus

Catualium was in de Romeinse tijd een vicus. Dat is een landelijke nederzetting met een religieuze, economische en/of administratieve centrumfunctie voor de omgeving.

De gunstige ligging

De plek waar de vicus Catualium ontstond, was voor die tijd al bewoond. Het was een gunstige woonplek, hoog en droog gelegen op een zandrug langs de Maas. Door de lage waterstand kon de rivier gemakkelijk overgestoken kon worden. De zandgronden en vruchtbare uiterwaarden waren gunstig voor akkers en vee.
Toen de Romeinen dit gebied veroverden legden zij parallel aan de Maas de Via Mosae aan. Die weg en de gunstige omstandigheden zorgden ervoor dat de kleine nederzetting zich ontwikkelde tot de vicus Catualium.

Centrale rol

Een vicus speelde een belangrijke rol in de Gallo-Romeinse samenleving. Onderzoek wijst uit dat de meeste vici gericht waren op handel en productie voor de regio. Vici speelden een centrale rol voor de omliggende villa’s en andere landelijke nederzettingen. Die villa’s waren grote boerenbedrijven. Een dergelijke villa lag in Maasbracht. Hij is nu vooral bekend vanwege de bijzondere fresco’s die er gevonden zijn.

Lintbebouwing en Streifenhäuser

De vicus Catualium heeft waarschijnlijk een lintbebouwing gehad met zogenaamde Streifenhäuser. Dat zijn lange, smalle gebouwen die met hun korte zijde naar de straat lagen. Die huizen hadden vaak een stenen sokkel en waren verder opgetrokken in vakwerk. In de vicus lagen woningen, werkplaatsen en winkels, of een combinatie hiervan.

Nijverheid

In bijna alle vici, en dus ook in Catualium, had je bronsgieters en/of ijzersmeden. Metaalnijverheid vond vaak aan de rand van de nederzetting plaats. Er werden talrijke andere producten vervaardigd, zoals aardewerk, houten voorwerpen, textiel en voorwerpen van bot of hoorn.

Sporen

In Catualium zijn geen sporen van gebouwen aangetroffen. Wellicht heeft dat te maken met het feit dat het gebied tot de huidige tijd een aaneengesloten bewoning heeft gekend. De graven en de grafresten die tijdens diverse opgravingen zijn gevonden wijzen echter op een zeer welvarende Romeinse periode.