Catualium en de Romeinse weg

Catualium was een belangrijke plaats in de Romeinse tijd, ze stond, als één van de weinige Limburgse plaatsen op de Romeinse wegenkaart. De inwoners profiteerden van de Romeinse aanwezigheid en de ligging aan de belangrijke verbindingsweg van Tongeren naar Nijmegen, de Via Mosae.

Een netwerk van wegen

Die weg is waarschijnlijk aangelegd in de tijd van keizer Augustus (27 v.Chr. – 14 n.Chr.). Het enorme wegennetwerk dat die keizer liet aanleggen zorgde ervoor dat alle delen van het rijk met elkaar verbonden waren. Reizigers konden, dankzij die goede wegen, 35 à 40 km per dag afleggen. Als het echt nodig was kon met paarden, die bij halteplaatsen werden gewisseld, zelfs 150 kilometer per dag afgelegd worden.

Verkeersknooppunt Rome

Rome was het verkeersknooppunt van het Romeinse Rijk en alle wegen leidden naar Rome, of beter gezegd, alle wegen begonnen in Rome. Van het Forum Romanum straalden 20 hoofdwegen uit naar alle provincies van het rijk. De wegen waren bewegwijzerd en na ieder 1478 meter stond een mijlpaal. Rond het jaar 300 waren er inmiddels 372 hoofdwegen. Het wegenstelsel had een lengte van 400.000 km waarvan circa 85.000 km geplaveid was. Dat uitgebreide wegennet was één van de factoren die ervoor zorgden dat er slechts 300.000 militairen nodig waren om de grenzen van een rijk met 60 miljoen inwoners te beschermen.

Catualium

Catualium was in de Romeinse tijd een halteplaats langs één van die Romeinse “snelwegen”. Door de Romeinse aanwezigheid groeide de plaats uit tot een nederzetting van handwerkslieden en handelaren. Ook was het een halteplaats voor reizigers. Zij konden er eten, baden en overnachten in herbergen, die vaak ook als speelhol en bordeel dienst deden. Ook kon er van paarden worden gewisseld en men kon er kleine reparaties laten verrichtten.

Heerbaan

De tegenwoordige hoofdweg in Heel draagt de naam Heerbaan. Die naam kan nog verwijzen naar die vroegere Romeinse weg die destijds een heerweg of heirbaan werd genoemd. Dat een dergelijke weg door Heel heeft gelopen is onder andere aangetoond tijdens onderzoek aan een Romeins grafveld tussen de Heerbaan en de Panheelderweg dat in de periode tussen 2008 en 2011 werd blootgelegd. De weg lag vroeger enkele tientallen meters ten zuiden van de huidige Heerbaan.

Foto: Huub Schmitz - Archeologie Posterholt